Ρατσισμός:Πώς θα μάθω στο παιδί μου να αποδέχεται τη διαφορετικότητα.

Η 21η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του ρατσισμού…


Ζούμε σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία και για το λόγο αυτό, οφείλουμε να αποδεχόμαστε τους συνανθρώπους μας ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκεύματος, ή χρώματος. Ιδιαίτερα με τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα μας και στην Ευρώπη γενικότερα, ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πολυπολιτισμικότητα και ο ρατσισμός έχουν εμφανιστεί ξανά στο προσκήνιο. Το προσφυγικό ζήτημα αναμφίβολα δοκιμάζει τόσο την παιδεία και τον πολιτισμό όσο και την ανθρωπιά όλων των Ευρωπαίων.

Θα περιμέναμε ότι στην σύγχρονη εποχή με την τεράστια εξέλιξη των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις παλαιότερων ετών θα είχαν καταρριφθεί. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται και ο ρατσισμός εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολύπλοκο και άλυτο πρόβλημα. Ο σπόρος του ρατσισμού εμφυτεύεται από πολύ νωρίς στην κοινωνική συνείδηση του ατόμου. Ήδη από την ηλικία των τριών ετών τα παιδιά υιοθετούν προκαταλήψεις έναντι των άλλων και είναι σε θέση να αντιληφθούν τις σε βάρος τους διακρίσεις με αποτέλεσμα να πληγώνονται ψυχικά.

Γιατί όμως ο άνθρωπος είναι επιρρεπής στην «μάθηση» του ρατσισμού από τόσο μικρή ηλικία; Βασική αιτία του ρατσισμού είναι ο φόβος για το άγνωστο και το διαφορετικό. Ο φόβος αυτός συνδέεται άρρηκτα με μια ψυχολογική διαδικασία, την αρχή της ομοιότητας. Με βάση την αρχή αυτή έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι οι όμοιοι με εμάς ανήκουν στην ίδια ομάδα και επομένως είναι ακίνδυνοι. Αντίθετα, το άτομο έξω από την ομάδα μας, το ξένο είναι επικίνδυνο. Ακόμη και αν δεν νιώθουμε  ότι απειλούμαστε  από το «ξένο», ο διαφορετικός τρόπος ζωής και η εμφάνιση είναι στοιχεία αρκετά για να μας οδηγήσουν στη απόρριψη του άλλου. Έτσι, δημιουργούνται προκαταλήψεις και στερεότυπα  που υψώνουν τείχη ανάμεσα στους διαφορετικούς ανθρώπους. Ο ρατσισμός δεν είναι μια έμφυτη αντίδραση του εγκεφάλου και άρα αναπόφευκτη, αλλά βασίζεται σε μία τάση των ανθρώπων να εντάσσονται σε ομάδες.

                 Πώς θα μάθω στο παιδί μου να αποδέχεται τη διαφορετικότητα;

Οι στάσεις που διαμορφώνουν τα παιδιά απέναντι στους εαυτούς τους και τους άλλους είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα του περιβάλλοντός τους. 
  • Συζητείστε για τη διαφορετικότητα: Το πρώτο και βασικό βήμα που πρέπει να κάνουν οι γονείς, ώστε τα παιδιά τους να αποκτήσουν μια διαπολιτισμική παιδεία, είναι να συζητήσουν για το θέμα της διαφορετικότητας και να λύσουν όλες τους τις απορίες τους. Η έλλειψη διαλόγου στο σπίτι και στο σχολείο ενθαρρύνει τα αρνητικά στερεότυπα. Συχνά οι  γονείς παραμένουν σιωπηλοί είτε θεωρώντας τα θέματα του ρατσισμού και της διαφορετικότητας «ταμπού» είτε πιστεύοντας ότι τα παιδιά δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τα συγκεκριμένα ζητήματα. Είναι σημαντικό όμως, μέσα από την συζήτηση να δείξουμε στα παιδιά μας ότι είμαστε όλοι ίσοι και ότι αυτά που μας ενώνουν με τους άλλους είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.
  • Γίνετε το πρότυπο για το παιδί σας: Μην ξεχνάτε ότι αποτελείται το πρότυπο για τα παιδιά σας. Έτσι, προσπαθήστε να αποτελέσετε ένα θετικό παράδειγμα προς μίμηση. Αποφύγετε, λοιπόν, να αναπαράγετε ρατσιστικές συμπεριφορές και ρατσιστικά σχόλια, ανέκδοτα ή ιστορίες. Η αποφυγή των ταμπελών, ο σεβασμός και η ευγένεια σε όλους αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα προς μίμηση για τα παιδιά.
  • Μάθετε στα παιδιά σας την Ιστορία των λαών: Ένας άνθρωπος που δεν έχει διδαχθεί ιστορία είναι ίσως πιο εύκολο να παρασυρθεί από ρατσιστικές ιδεολογίες. Με απλά λόγια τα παιδιά πρέπει να μάθουν την ιστορία των Ελλήνων προσφύγων ώστε να μπουν πιο εύκολα στην θέση των άλλων και να κατανοήσουν πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η ζωή για έναν πρόσφυγα ή μετανάστη (π.χ. μέσα από παραδείγματα της οικογένειας).
  • Ενθαρρύνετε τα παιδιά να κάνουν παρέα με παιδιά διαφορετικής εθνικότητας: Τα παιδιά έχουν την τάση να νιώθουν άνετα και ασφάλεια με παιδιά που είναι όμοιά τους. Οι γονείς, όμως, είναι καλό να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να κάνουν παρέα με παιδιά διαφορετικής εθνότητας, καθώς η συναναστροφή με ένα άτομο διαφορετικής κουλτούρας μπορεί να επιφέρει πολλά θετικά αποτελέσματα στην πνευματική και προσωπική ανάπτυξη των παιδιών.
  • Έκθεση των παιδιών στο διαφορετικό: Μόνο όταν γνωρίσουμε το διαφορετικό παύει να μας προκαλεί φόβο. Η έκθεση του παιδιού σε διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς μέσα από τα ταξίδια, την τέχνη, το φαγητό, την εκμάθηση ξένων γλωσσών  βοηθάει στην εξοικείωση με το διαφορετικό ενώ καταρρίπτει τις προκαταλήψεις. Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να μάθει να αναγνωρίζει την ομορφιά του διαφορετικού. Παρομοιάστε έναν κόσμο με όμοιους ανθρώπους με μία ασπρόμαυρη ζωγραφιά, ενώ έναν κόσμο πολιτισμικά πλουραλιστικό με μια πολύχρωμη. Ακόμη, μπορείτε να αφηγηθείτε ένα παραμύθι η να δείτε μια ταινία για τον ρατσισμό και την διαφορετικότητα, που επιδρούν θετικά στην πνευματική και προσωπική ανάπτυξη των παιδιών και αποτελούν μια ευκαιρία για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Άλλωστε θα πρέπει να θυμόμαστε ότι με την συχνή έκθεση σε ένα ερέθισμα ο εγκέφαλος αρχίζει να μην το αντιλαμβάνεται σαν κάτι ξένο και απωθητικό, αλλά σαν κάτι γνώριμο και ελκυστικό (mere-exposure effect).
Κάποια βιβλία και ταινίες που προτείνουμε είναι τα εξής:

ΒΙΒΛΙΑ 
  • Η τελευταία μαύρη γάτα (Τριβιζάς Ευγένιος)
  • H χώρα με τους παράξενους ανθρώπους (Νικόλας Ανδρικόπουλος)
  • H Σαββίνα, η Mοένια και τα χρώματα (Βησσαρία Ζορμπά-Ραμμοπούλου)
  • Το χωριό του "Όλοι μαζί" (Μαντζουράνης Σωκράτης)
  • ΣΙΣΟΥΝΤΟ (Αντώνης Παπαθεοδούλου)
  • Η λευκή και η μαύρη σοκολάτα (Χρηστίδη Λένα)
  • Μια φορά κι έναν καιρό… παραμύθι στο νερό (Εκδόσεις: ΤΣΑΦ ΤΣΟΥΦ)
  • Ο Πολικός και η Μελένια (Μάρρα, Ειρήνη)
  • Ερυθρούλης, το κόκκινο αστέρι - Ένα παραμύθι για τη διαφορετικότητα (Καραγιάννη Μ.)
ΤΑΙΝΙΕΣ
  • Ποκαχόντας
  • Η πριγκίπισσα και ο βάτραχος
  • Η Κλέφτρα των βιβλίων
  • Η Παναγία των Παρισίων
  • Πολίτικη Κουζίνα 
  • Πως να εκπαιδεύσετε τον δράκο σας
  • Ντάμπο το ελεφαντάκι
  • Happy Feet
  • Slumdog millionaire
                                                                                 Ψυχολόγοι
                                                             Τζιβογλίδου Αργυρώ, Τζιλή Ευαγγελία


nanarinia

Θα με βρείτε κι εδώ:

6 σχόλια:

  1. Υπέροχες οι προτάσεις σας! Στις ταινίες να προσθέσω και το παιδικό "Αζούρ και Ασμάρ"!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τα κορίτσια έκανα εξαιρετική δουλειά!!Ευχαριστούμε πολύ!

      Διαγραφή
  2. ωραίο κείμενο! και βάζουμε έναν σελιδοδείκτη για τα βιβλία και τις ταινίες που θα χρειαστούν αργότερα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ελπίζω οι πληροφορίες να είναι πραγματικά χρήσιμες!Εμείς έχουμε δει κάποιες ταινίες από αυτές.Αλλα τα βιβλία είναι φοβερά.

      Διαγραφή
  3. Πολύ ωραία ανάρτηση! Είναι θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει όλους τους γονείς! Φοβερές οι προτάσεις για τις ταινίες και τα βιβλία! Φιλιά πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστούμε πολύ!!!Στις διακοπές του Πάσχα θα διαβάσουμε δύο από τα βιβλία σίγουρα!!Φιλιά!

      Διαγραφή